پرخاشگری در کودکان را باید بهتر بشناسیم تا عاقلانه آن را مهار کنیم. خشم یکی از هیجانات طبیعی در انسان است و هر کس درجه هایی از آن را تجربه می کند.
هر وضعیتی که ما را ناکام کند باعث ایجاد پرخاشگری می شود. در کودکان دست نیافتن به خواسته ها موجب خشم می شود.
عصبانیت معمولا جلوی اساسات دیگر را می گیرد.کودکان بهتر است یاد بگیرند این احساس سرکش را مهار کنند.
در گذشته والدین با دیدن خشم ، کودک را تنبه میکردند؛ اما امروزه تکنیک ها مفیدی برای شناخت بهتر پرخاشگری توصیه می شود.
واکنش خشم در کودکان فراوان تر از واکنش ترس است. خشم در کودکان به شکل های گوناگونی بروز می کند. کودک در همان مراحل اولیه در می یابد که خشم وسیله موثری برای جلب توجه اطرافیان است.
در بیشتر کودکان با افزایش سن، به تدریج واکنش های شدید و ناگهانی خشم کاهش می یابد. کودکان بزرگسال در حالت خشم، بیشتر از کودکان خردسال آسیب می رسانند.
تکرار خشم موجب عادت می شود، بهتر است از انگیزه هایی که موجب خشم می شود پرهیز کرد.
هنگامی که برخورد با عوامل خشم از حد بگذرد رشد شخصیتی کودک به طور موقت یا دائم دچار آسیب می شود.
انگیزه های خشم آور
انگیزه هایی که خشم کودکان خردسال را موجب می شوند، عبارتند از: ناراحتی های جزئی بدن، پوشاندن لباس و شستشو بدن کودک که موجب ناراحتی آنها می شود.
رشد حس استقلال، کودک را بر آن می دارد که خودش غذا بخورد و لباس بپوشد. اما چون از عهده ی انجام آنها بر نمی آید دچار خشم می شود.
کودک چون مهارت کافی را در زبان گفتاری ندارد، خواسته ها و اندیشه هایش را نمی تواند بیان کند و دچار خشم می شود.
بی توجهی دیگران و مشاهده دخل و تصرف اطرافیان در اشیائی که متعلق به اوست، از دیگر انگیزه های خشم آور در خردسالان است.
واکنش خشم در خردسالی، ابتدا شامل برخی حرکات بی هدف مانند: گریه، فریاد، خود را به زمین انداختن است.
با افزایش سن، کودک خشم خود را متوجه شخص یا شیئی می کند که موجب خشم می شود.
بروز بدخلقی و پرخاشگری در رفتار کودکان دلایل متفاوتی دارد. مانند گرسنگی یا جلب توجه، دنبال اطمینان و آرامش و امنیت بودن یا فقط احساس ناراحتی.
کودکان زمانی پرخاشگری می کنند که به خواسته های خود نمی رسند و این خواسته ها می تواند هر چیزی باشد.
مثلا درخواست یک اسباب بازی گران قیمت و یا خواسته های غیر منطقی مثل: کودکی که در روز بارانی لج بازی می کند و اقدام به رفتن پارک می کند و این برای والدین یا پرستار کودک مقدور نیست.
در این شرایط کودکان از خود رفتار های بد و ناهنجار بروز می دهند. مثل کوبیدن پا بر زمین، فریاد زدن، جیغ کشیدن و گریه های پی در پی. کودکان با این کاراها سعی در رسیدن به خواسته های خود دارند.
دلایل پرخاشگری در کودکان
الگو پذیری و مشاهده رفتاری از مهمترین دلایل پرخاشگری در کودکان است.پدر و مادر که خلق عصبانی دارند، فرزند همانندسازی می کند و این رفتار را یاد میگیرد. کودکی که شاهد پرخاش والدین با یکدیگر و اطرافیان است این رفتار را فرا میگیرد.
مشاهده فیلم های خشن و بازی های کامپیوتری یکی دیگر از دلایل پرخاشگری در کودکان است.
دلیل پرخاشگری کودکان ممکن است در اثر مشکلات استرس زا باشد یا کمبود توجه، علائم اوتیسم و پیش فعالی.
اضطراب و افسردگی در کودکان موجب رفتار های پرخاشگرانه در آنها می شود. برای این کودکان ورزش بسیار موثر است و باعث تخلیه هیجانی می شود.
راهکار های کنترل خشم در کودکان
درمان شناختی _ رفتاری نوعی درمان موثر برای کمک به کودکان می باشد. این درمان بر درک افکار،هیجانات و رفتارها متمرکز می کند و کودکان بهتر می توانند عوامل محرک در بروز مشکلات و تاثیر آنها بر رفتارها و افکار خود را شناسایی کنند.
والدین نقش مهمی در اثر بخشی درمان شناختی _ رفتاری کودکان دارند.آنها با حمایت از فرزندان در اجرای تمرینات و آموزش مهارت در دستیابی به کنترل هیجانات و افکار و اصلاح رفتارهایشان نقش بسیار موثری دارند.کودکان با همایت تشویق والدین و درمانگر می توانندراههای غلبه بر هیجانات شدید و مواجهه با آنها را بیاموزند.
کودک خشمگین را از چیز هایی که عصبانیش کرده دور کنید و روش های کسب آرامش را به او یاد دهید، لیوانی آب بنوشد و به کار دیگری مانند خواندن یک کتاب یا یک بازی او را مشغول کرد.
حباب بازی، خمیر بازی و ترکاندن بادکنک از بازی هایی می باشد که هیجان کودک را تخلیه می کند و خشم آن را مهار می کند.
همدلی و مهربانی با کودکان و درک احساساتی که موجب عصبانیت کودک شده باعث کنترل خشم از کودک می شود.
درک نیاز ها و احساسات کودک، اینکه بفهمیم نگرانی و عصبانیت کودک به چه دلیل بوده مثل گرسنگی، خستگی و خواب آلودگی می توانیم به آرامش کودک کمک کنیم.
با او همدل باشیم و وقتی کودک بداند برای احساسات او ارزش قائل هستید آرامش بیشتری دارد و خشم آن مهار می شود.
دیدگاه خود را درج کنید