پیشگیری از سکته مغزی

این بیماری شایعترین علت ناتوانی دائمی در سراسر جهان می باشد و تاثیر آسیب رسان جدی بر زندگی بیماران و خانواده های آنها دارد.آشنایی با علل و عوامل ایجاد کننده این بیماری در پیشگیری از سکته مغزی و عواقب حاصل از موثر است.

این بیماری به مراقبت طولانی مدت نیاز دارد. بستگی به شدت و نوع سکته ، این بیماران با درجاتی از اختلالات شدید جسمی ،روانی و اجتماعی مواجه هستند.

با توجه به وقوع غیرمنتظره سکته مغزی، اعضای خانواده به طور ناگهانی و بدون آمادگی قبلی در نقش مراقبت کننده از بیمار قرار می گیرند.

این مقاله توسط موسسه هموطن سلامت به منظور آشنایی مراقبین بیمار یا خانواده با انواع سکته مغزی، علل ، ریسک فاکتورها ، نحوه شناسایی، پاتوفیزیولوژی، درمان های دارویی، مراقبت های پرستاری در مشکلات شایع این بیماران است.

حادثه عروق مغزی به هر نوع نکروز سلول های عصبی مغز که منشا عروقی داشته باشد می باشد.

آسیب عصبی حاد ناشی از اختلال خونرسانی به قسمتی از بافت مغز است، که می تواند ناشی از انسداد رگ به وسیله یک لخته خون ویا پارگی یکی از عروق تغذیه کننده آن قسمت بافت مغز باشد.

اگر خونرسانی به قسمتی از مغز دچار اختلال و متوقف گردد، این قسمت از مغز عملکرد طبیعی ندارد و این وضعیت را اصطلاحا سکته مغزی می نامند یا به هر نوع ایسکمی یا نکروز سلولهای عصبی مغز که منشا عروقی داشته باشد می گویند.

علل بروز سکته های مغزی

انسداد شریان های بزرگ و کوچک مهمترین و اولین علت، اصلی انسداد عروق مغزی است. دو نوع اصلی سکته مغزی وجود دارد که هر کدام دارای علل مختلفی می باشند.

سکته مغزی ایسکمیک که بر اثر گرفتگی یکی از شریانهای مغز با یک لخته خون ایجاد می شود و باعث می گردد که خون به یک قسمت از مغز نرسد.

سکته مغزی هموراژیک ویا خونریزی دهنده می نامند که بر اثر پاره شدن یکی از رگهای درون یا اطراف مغز ایجاد می شود. کسانی که به مدت طولانی دچار فشار خون بالا هستند بیشتر به این نوع سکته دچار می شوند در حالی که افرادی که دارای کلسترول خون بالا هستند بیشتر به سکته ایسکمیک مبتلا می گردند.

چه افرادی بیشتر درخطر ابتلاء به سکته مغزی هستند؟

• بالا بودن فشار خون و عدم درمان آن که باعث صدمه به دیواره شریانها می شود.
• فیبریلاسیون دهلیزی که نوعی از بی نظمی ضربان قلب می باشد که احتمال لخته شدن خون را در قلب افزایش می دهد که این لخته ها بعدا می توانند از قلب به سمت مغز حرکت کرده و موجب انسداد شریان می شود.
• سابقه یک مینی سکته یا تی آی ای
• مرض قند (افراد مبتلا به مرض قند احتمال زیادی دارند که دچار فشار خون بالا و تصلب شرایین نیز باشند و بنابراین در خطر زیاد ابتلاء به سکته مغزی هستند.
• استعمال دخانیات (سیگار دارای اثرات بدی بر روی شریان ها می باشد که با بالا بودن فشار خون نیز در ارتباط می باشد.)
• مصرف زیاد الکل (در طولانی مدت می تواند باعث بالا رفتن فشار خون و پارگی شریان های مغزی شود.)
• بعضی از انواع قرصهای ترکیبی ضد بارداری این قرص ها غلظت و چسبندگی خون را زیاد کرده و احتمال لخته خون را افزایش دهند. این قرص ها ممکن است باعث بالا رفتن فشار خون شوند.
• رژیم غذایی حاوی مصرف نمک زیاد موجب افزایش فشار خون و مواد غذایی چرب و قندی باعث تنگی شریانها و ایجاد رسوب در آنها می شود.
• بالا رفتن سن ،سکته مغزی در افراد بالای 55 سال شایعتر بوده و هر چه سن بالاتر برود احتمال وقوع آن بیشتر است.
• جنسیت افراد، مردها بیشتر از زن ها احتمال ابتلا به سکته را دارند.
• در افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به سکته دارند بیشتر این بیماری شایع است.
• نژاد آسیایی و افریقایی ها که در انگلستان زندگی می کنند بیشتر از سایرین خطر ابتلا به سکته را دارند

نحوه درمان سکته مغزی

بر اساس شدت سکته مغزی ، بیمار را می توان یا در بیمارستان تحت درمان قرار داد و یا در خانه این کار را انجام داد. در هرجایی که درمان انجام شود، در روزهای اولیه بعد از بروز سکته، هدف این خواهد بود که وضعیت بیمار تثبیت و فشار خون کنترل گردد از بروز عوارض دیگر آن پیشگیری شود.

پزشک ممکن است برای پیشگیری از وقوع سکته داروهایی در ارتباط با کاهش فشار خون وکلسترول پیشنهاد کند.

بسیاری از افراد که به سکته مبتلا هستند آسپرین تجویز می شود . این دارو چسبندگی خون را کمتر و خون رقیق تر میشود تا احتمال ایجاد لخته خون کمتر گردد.

بعد از بروز سکته ، تیم پزشکی برای بیمار یک برنامه توان بخشی طرح ریزی می کند تا دوباره توانایی هایش را به دست بیاورد و بتواند به طور مستقل کارهایش را انجام دهد.

برنامه توانبخشی شامل روشهایی برای کمک به ایستادن ، تعادل و حرکت و کمک به اختلالات در صحبت کردن.

مصرف آنتی اکسیدان ها در سالم نگه داشتن رگها موثر است. ویتامین ث و ای هردو از آنتی اکسیدانهای خوبی می باشند که در سبزیجات و میوه ها و روغن های گیاهی یافت می شود.

چای سبز دارای خاصیت آنتی اکسیدانی زیادی می باشد. در یک رژیم غذایی خوب و متعادل حاوی سبزیجات و میوه ها به میزان کافی و ویتامین ث و آنتی اکسیدان بدست خواهیم آورد.

عوارض سکته مغزی

• ضعف یا فلج در یک طرف بدن از آنجایی که سمت راست مغز کنترل طرف چپ بدن را برعهده دارد و سمت چپ مغز نیز کنترل طرف راست بدن را برعهده دارد، سکته در هر قسمتی از مغز ایجاد شود قسمتی از بدن که در طرف دیگر آن قار دارد دچار مشکل می شود .
• اختلال در صحبت بسیاری از افراد که دچار سکته می شوند در کلام و خواندن و نوشتن دچار مشکل می شوند.
• اختلال در ادراک و دریافت مفاهیم و به خاطر آوردن.
• اضطراب ، افسردگی و احساس غمگین بودن، عصبانیت و از بین رفتن اعتماد به نفس.
• اختلال در بینایی و از دست دادن نیمی از میدان دید.
• خستگی و اختلال در خواب